Kuyucaklı Yusuf bir aşk hikayesi. Bir aşk hikayesi olduğu kadar, Cumhuriyet dönemi taşrasının da hikayesi. Kahramanlar başlarına gelen olaylar karşısında ayakta kalmaya çalışırlarken, yaşadıkları deneyimler bir anlamda onları da şekillendirir. Anlatımının yalınlığına ek olarak alışılagelmemiş bir atmosferde geçen romanda, Osmanlı'nın son dönemi ve Cumhuriyet'in başındaki insan tipleri ile karşılaştırır bizi yazar.
Bu yerel insan tipleri yaşadıkları ve sorgulamaları ile insan hakkında bizlere ışık tutar. Yusuf'un hikayesi Aydın'ın Nazilli kazasının Kuyucak köyünde başlamıştır elbet, ancak dünyanın her yerindeki insanda bir parça Yusuf vardır. Çünkü belirli bir zaman, belirli bir mekan ve belirli lokal kişiler arasında geçen bu romandaki birçok şey -tıpkı tüm evrensel romanlarda olduğu gibi- tüm insanların karşılaştıkları/karşılaşabilecekleri ögelerle doludur. Bu nedenle bu yerel kahramanlar aslında birer evrensel karakterdirler. Sabahattin Ali'yi de büyük romancı yapan işte budur.